Goede vakmensen zijn schaars
Lianne Quax heeft haar aannemers- en timmerdiploma’s op zak, en ook studeerde ze af als antropoloog. Geen wonder dat naast het bouwproces en de bouworganisatie ook de bouwcultuur haar fascineert. Veranderslagen zijn nodig: de bouw staat bekend als een van de grootste vervuilende sectoren. Maar hoe innoveer je in een no-nonsense cultuur? Die uitdaging pakt zij vanuit de afdeling Circulariteit bij Van Wijnen met beide handen aan.
Vakmensen
‘Goede vakmensen zijn schaars en als bedrijf moet je betekenisvol werk kunnen aanbieden om een aantrekkelijke werkgever te kunnen zijn en blijven’, ondervindt Quax, nu vier jaar werkzaam bij Van Wijnen. ‘Jongeren zijn meer en meer bezig met het milieu, de wereld om hen heen en hun rol hierin. Van Wijnen deelt deze insteek en heeft de milieu impact van het bedrijf helder in beeld. Die willen we actief verkleinen onder andere middels circulariteit. We stellen onszelf daarbij stevige doelen. We willen in 2025 afvalvrij zijn. Op de bouwplaatsen, maar ook in onze kantoren. En in 2030 willen we CO2-neutraal kunnen opereren. Dat vinden we spannend, maar zonder grote dromen organiseer je geen beweging’.
Rol van het onderwijs
Wat we bij Van Wijnen merken, is dat het onderwijs achter de innovaties in de bouw aanhobbelt. In de basis moet er wat veranderen, anders houden we wat we hadden en ontstaat niet de ruimte die nodig is voor het vinden van nieuwe oplossingen. De jongeren die uit het onderwijs komen zijn vaak nog onvoldoende op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen. Daarom bieden we nu intern opleidingen aan. Dat leidt tot een sneeuwbaleffect binnen het bedrijf. Uitvoerders brengen nieuwe kennis naar de bouwplaats.
Terug naar de tekentafel
Maar vice versa is ook het geval: we krijgen steeds beter feedback van de werkvloer. Die wederkerigheid is belangrijk want daardoor kunnen we leren van fouten en blijven we constructief kritisch. Circulariteit is geen gelopen race en wat nu nog niet kan, kan over een paar jaar wel. Dat betekent dat je dus ook zelf open moet blijven staan. We hebben nieuwsgierige, onderzoekende mensen nodig, die lef hebben.
’Goede vakmensen zijn schaars en als bedrijf moet je betekenisvol werk kunnen aanbieden om een aantrekkelijke werkgever te kunnen zijn en blijven’
Co-makers en co-learners
We werken bij Van Wijnen met verschillende concepten. Bij bestaande projecten kijken we eerst heel goed met de opdrachtgever naar de waarde die nog in het pand aanwezig is. Zo hebben we recent kunnen regelen dat relatief nieuwe, maar overbodig geworden roltrappen terug werden genomen door de leverancier die ze opnieuw kon gebruiken. Voor ons betekent dat dat je wel meer tijd kwijt bent in het voortraject. Je kunt niet, zoals eerder het geval was, op dag één met opbouwen starten. Circulair werken vraagt echt om een andere inrichting van je werkproces. Maar als je uitgaat van meervoudige waardecreatie loont dit toch.
Daarnaast hebben we ook een lijn waarin we zelf het aanbod bepalen dat goed is voor de eindgebruiker en de aarde. Met ‘Fijn Wonen’ ontwikkelen we betaalbare, toekomstbestendige woningen die in een razend tempo kunnen worden geproduceerd en op locatie geassembleerd. Het handige aan deze woningen is, dat deze ook weer gedemonteerd en elders opgebouwd kunnen worden. Binnen een paar dagen zijn deze woningen op een nieuwe plek weer aangesloten op water en elektriciteit. Woningen doorlopen dus meerdere cycli waardoor schaarse grondstoffen nog optimaler worden benut.
Op De Loskade in Groningen staat een pop-up wijk met deze woningen. Hier testen we of materialen en installaties die nu nog niet regulier op de markt zijn, geschikt zijn voor ons Fijn Wonen assortiment. Daarbij kijken we niet alleen naar de uitstraling, maar vragen we ook de bewoners om hun mening. Hoe voelt de woning en de gezamenlijke tuin? Is de installatie gebruikersvriendelijk? Wat zouden zij willen wijzigen? Nu al kunnen we concluderen dat circulair bouwen sneller, beter en goedkoper is.
Welcome to the Village
Net als jongeren, onze medewerkers van de toekomst, komen wij ook graag op festivals. Naast vermaak zijn festivals ook een interessante broedplaats van vernieuwing voor ons. Er zijn veel parallellen tussen een bouwplaats en een festivalterrein. Bij beide wordt er in een razend tempo een tijdelijke plek gecreëerd, waar eerder nog niets stond.
‘Voor corona uitbrak werkten we samen met Welcome to the Village in Leeuwarden. Hier timmerenden studenten letterlijk aan de weg, samen met een aantal van onze vakmensen. Samen pakten zij een circulair vraagstuk op. De open blik van de studenten samen met de praktische kennis en kunde van de timmerlieden zorgde ervoor dat ze tot verrassende resultaten kwamen. Zo heeft de duurzame stroomleverancier zijn focus verbreed naar de bouwsector. En een andere mooie uitkomst is de bouwkeet met zonnepanelen in het dak. Bij onze materieeldienst was een ware run op deze keet. Circulariteit is hot!
